BU KISIMDA AMAÇ:

– Mekanizma tekniği alanında kullanılan temel kavramları anlamak,
– Uzay, mafsal ve mekanizma serbestlik derecelerini anlamak ve  uygulamak,
– Verilen bir mekanizmanın serbestlik derecesini bulmakdır.

1.1 Çalışma Alanı

Mekanizma tekniği eğitiminde amaç: makinalarda bulunan cisimlerin hareketlerinin incelenmesinde kullanılabilecek gerekli temel kuralları göstermek ve bu kurallardan faydalanarak makinaların gerek hareket analizi ve gerek hareket sentezinin yapılabilmesi için gereken bilgileri ortaya koymaktır.

Makina, Reuleaux‘ya göre, tabiatta mevcut mekanik kuvvetlerin belirli bir hareket ile birlikte iş yapmasını sağlayabilen, kuvvete karşı direnç gösterebilen cisimlerin birleştirilmesi ile oluşturulan bir sistemdir. Makinanın bu tanımı sadece mekanik makinaları içerir. Bu tanımlama ısı makinalarını veya bir bilgi işlem makinasını makina olarak kabul etmeyen bir tanımdır.

Diğer yandan;

Mekanizma, kuvvet ve hareket iletimi için kullanılabilen rijit cisimlerin rijit mafsallarla birleştirildiği sistem olarak tanımlanabilir.

     Bu tanımları da göz önüne alırsak, şu önemli ve özet sonuçlar çıkarılabilir:

Mekanizma ve makina arasında en önemli fark bir makinanın belirli bir amaç için üretilmiş olmasıdır. Buna karşın mekanizma daha geneldir ve çok farklı makinalarda kullanılıyor olabilir. Makinalar temel olarak yaptıkları iş için incelenirken, mekanizmalar kullanım alanına bakılmadan incelenerek farklı uygulamalarda benzer mekanizmalar için de geçerli olabilecek sonuçlar çıkarılmaya çalışılır.

Mekanizma, kendisini inceleyerek makina yapısını analiz ve sentez edebileceğimiz bir idealleştirilmiş sistemdir. Oysa makina gerçek (reel) bir sistemi ifade eder.

Makinalarda ayrıca hidrolik kuvvet iletim kısımları, yay gibi rijit olmayan elemanlar ve bilhassa son yıllarda çok görülen elektronik kontrol elemanları bulunabilir. Bu tip rijit olmayan kısımlar, mekanizma için verilmiş olan tanıma göre mekanizma tekniği çalışmalarında ihmal edilecektir.

Pratikte kullanılan bazı mekanizma örnekleri bir sonraki bölümde incelenecektir.