Blokzincir ve Kripto Paralarda Sıfır Bilgi İspatları
Blockchain Days 2023 etkiniğindeki panelde sıfır bilgi ispatları üzerine yaptığım üç konuşmam:
- Blokzincir ve Kripto Paralarda Sıfır Bilgi İspatları
- Blokzincirler için Sıfır Bilgi İspatlarındaki Zorluklar
- Blokzincir ve Kripto Para Makale ve Yazılarının %99’u Yanlış ya da Anlamsız
Zerocoin, Zerocash, zk-SNARKs
#cihangirtezcan #blokzincir #kripto #kriptopara #btc #bitcoin #ethereum #eth #sibergüvenlik #zeroknowledgeproof #zeroknowledge #zksnark #zkstark #zcash
Kısaca şöyle özetleyeyim: İşin foundation’ını, yani temellerini çok az insan biliyor. Yani bitcoin’in içindeki kriptoyu neredeyse çok az insan biliyor. Kripto para dediğiniz için işin içinde bir kriptografi var ve burada özet fonksiyonlar var ama işin en sıkıntılı kısmı eliptik eğri dijital imza algoritması var. Siz bir Computer scientist olarak bilmediğiniz bir konuda hemen wikipedia’yı okuyup mesela makine öğrenmesi bilmiyorsunuz wikipedia’yı okuyup az çok anlıyorsunuz ama Kripto paralarda bu mümkün değil. Çünkü güvenlik oradaki eliptik eğri dijital imza algoritmasında ve siz bunun nasıl çalıştığını öğrenmeden bunun üzerine gittiğiniz için bu yüzden bütün saçmalıklarla muhatap olmak zorunda kalıyoruz.
Herkesin bildiği tek tanım işte blok zincire yazılan bir şeyin değiştirilemediği gibi tek bir cümlelik tanımdan yazılmış binlerce makale var. Bu alanda yazılmış makalelerin %95’i yanlış veya saçmalık. O yüzden hani başarançok az insan var biraz onların peşinden gitmek lazım. O yüzden ZCash’i çok örnek veriyorum çünkü bitcoin’den sonra ZCash çok büyük bir atılım. Çünkü ZCash aslında Matthew Green, John Hopkins Üniversitesi’nde Profesör sanırım, o ve doktora öğrencileriyle yaptığı bir şey. Yani işin akademik tarafından geliyor. Bütün bu snark’lar stark’lar vesaire. Dolayısıyla o tarafın gelişmesi lazım. Diğer taraf hep uygulama yönünde kalacak ama bu sefer de işte bazı facialar yaşamaya devam edeceğiz.
Yani temellere inip onları öğrenmedikçe bu tarafta uygulamayı çok tehlikeli görüyorum. Çoğu yani dediğim gibi karşılaştığımız facialar ya da saçmalıklar biraz işin temellerini bilmedikleri için yaşanıyor. Mesela LUNA vesaire gibi o stable coin’lerin batmasının vesaire yani çok matematiksel. Biz LUNA tanımını gördüğümüzde hatta aaa bu kısa sürede patlayacaktır demiştik. Uyarmıştık da. Hatta bilinçli mi yaptınız diye sorduk. Yoo bizce çalışır falan demişlerdi ama sonradan birçok insan tabii bayağı para kaybetti. Böyle şeylerden yani çoğu en temel akademik şeylerle anlaşılabilecek facialar yaşıyoruz genelde diyeyim.
