KARBON ATLASI UZMAN SİSTEMİ (KAUS)

MATPUM tarafından GAP Bölgesi’nde Karbon Nötr Ekonomiye geçiş için 2020-2025 döneminde öncelikli uygulamaları belirleyen bir eylem planı hazırlanmıştır. Eylem Planı’nın genel amacı, ekonomik sistem söz konusu olduğunda tüm alt sektörlerde yapılacak uygulamalarla düşük karbon ayak izine dayalı bir kalkınma modelinin hayata geçirilmesi ve bölgeler arası rekabetin artırılması için kullanılmasıdır. Eylem Planı’nın birbirinden ayrılamaz iki temel amacı vardır. Birincisi, GAP Bölgesi’nin sanayi, tarım, ulaşım, inşaat ve atık başta olmak üzere tüm üretim ve hizmet alanlarında kaynakların en etkin şekilde kullanılmasını sağlayarak karbon ayak izini azaltmakken ikincisi, yerel ve bölgesel ekonominin rekabetçi olmasını sağlayacak iş ve üretim modellerinin gelişimini desteklemektir. Bir başka deyişle, iktisadi büyümeyi sağlarken çevre üzerindeki baskıyı kaldırarak (decoupling) yeşil büyümeyi sürdürülebilir bir şekilde gerçekleştirmeyi hedeflemektedir. Bu hedefin yeni konseptler içermesi ve kontrollü bir şekilde yönetilebilmesi için bir izleme ve değerlendirme sistemine ihtiyaç duyulmuştur.

Bu doğrultuda KAUS (Karbon Atlası Uzman Sistemi) yazılım platformu oluşturulmuştur. Eylem planında yer alan faaliyetlerin uygulanması yoluyla davranış değişikliği yaratmak ve yenilenebilir kaynaklı teknolojik araçların kullanımını artırmak iki farklı yaklaşımdır. Bu yaklaşımlar KAUS’a bir hesaplama sistemiyle entegre edilerek eylem uygulamalarının karbon emisyonundaki etkisinin görülebilirliği sağlanmıştır. Karbon emisyonu hesaplamasına dayalı bir yazılım platformu olan KAUS sayesinde projeleri yönetmek, performansı izlemek, önceliklendirmek ve dış bağlantılar kurmak mümkündür.

İlk aşamada, GAP illeri için inşaat, ulaştırma, sanayi, tarım ve atık sektörlerinde karbon emisyonları belirlenmiştir. Buna göre proje oluşturma ve karbon emisyonu hesaplama aracı, karbon durumunun atlas üzerinde gösterilmesi ve raporlama sisteminin geliştirilmesi sistemleri tasarlanmıştır.

İkinci aşama, eylem planı doğrultusunda seçilen farklı sektörlere ait projelerin, hedefleri, süreleri, etki alanları ve karbon nötr ekonomiye geçişteki göstergeleri ile birlikte merkezi olarak izlenmesi ve değerlendirilmesi ile ilgilidir. Program, karbon emisyonu uzmanı bileşenleri içeren ve farklı yetki seviyelerinde hizmet verebilen bir platform olarak geliştirilmiştir. Bunların yanında, Veri girişi, verileringörüntülenmesi, bireysel karbon ayak izi ve karbon azaltımı için teknolojik araçların kullanımı gibi çeşitli hesaplama modelleri ve ilgili raporlarla zenginleştirilmiştir.

Grafik Ekran, Atlas Ekranı, Proje Yönetici Ekranı ve Veri Giriş Ekranı olmak üzere dört ana ekrandan oluşmaktadır ve Proje Yöneticisi, İzleyici ve Veri Giriş Personeli olmak üzere üç ana kullanıcıya hitap etmektedir. Tüm bu ekranlar veri açısından birbirine bağlıdır ve karbon azaltımı, proje hedef kitlesi ve proje maliyeti gibi farklı açılardan karbon nötr projelerin izlenmesini desteklemektedir.