Kentsel dönüşüm, şehirlerdeki yapıların yenilenmesi, altyapının geliştirilmesi ve yaşam alanlarının modernize edilmesini amaçlayan bir süreçtir. Özellikle büyük şehirlerde eskiyen, yetersiz veya riskli yapıların Psikoterapist yerine yeni konutlar inşa edilmesi, doğal afetlere karşı dayanıklı yapılar oluşturulması gibi amaçlarla uygulanan bu dönüşüm, barınma kalitesini artırmayı hedefler. Ancak kentsel dönüşüm, yalnızca fiziksel bir yapı değişikliği değil; aynı zamanda sosyal ve ekonomik ilişkileri doğrudan etkileyen bir süreçtir. Bu bağlamda, kentsel dönüşüm uygulamalarının toplumsal adalet açısından değerlendirilmesi büyük önem taşımaktadır.
Kentsel dönüşüm projeleri genellikle kent merkezlerine yakın, eski yerleşim bölgelerinde uygulanmaktadır. Bu bölgelerde yaşayan halkın önemli bir kısmı düşük gelir grubuna aittir ve uzun yıllardır aynı mahallede Terapist yaşamaktadır. Dönüşüm süreci başladığında, bu insanların yaşadıkları evler yıkılmakta, yeni yapılan konutlar ise genellikle daha yüksek maliyetli olmakta ya da bu kişilere tahsis edilmemektedir. Böylece, kentsel dönüşüm bir yandan fiziksel çevreyi yenilerken, diğer yandan mevcut sakinlerin kent dışına itilmesine sebep olmaktadır. Bu durum, “mekânsal adalet” ilkesinin ihlali olarak değerlendirilebilir.
Toplumsal adalet perspektifinden bakıldığında, kentsel dönüşümün sadece yapılarla değil, insanlar ve topluluklarla da ilgilenmesi gerektiği açıktır. Yani bir mahallenin binaları yenilenirken, o mahalledeki sosyal Ankara terapist bağların, kültürel hafızanın ve ekonomik dengelerin de gözetilmesi gerekir. Ancak birçok projede bu tür sosyal boyutlar göz ardı edilmekte, ekonomik çıkarlar ön planda tutulmaktadır. Örneğin, eski gecekondu bölgeleri yıkılarak yerine lüks siteler inşa edilmekte ve bu alanlara eski sakinlerin geri dönmesi fiilen imkânsız hale gelmektedir. Bu süreçte, “yerinden edilme” kavramı önemli bir sorun olarak ortaya çıkmaktadır.
Kentsel dönüşümün adil ve sürdürülebilir olabilmesi için birkaç temel ilkeye dikkat edilmelidir. Öncelikle, dönüşüm sürecinde mahalle sakinlerinin karar alma süreçlerine katılımı sağlanmalı ve projeler şeffaf biçimde yürütülmelidir. Ayrıca, yıkılan konutların yerine yapılan yeni konutlar, bölge halkının alım gücü dikkate alınarak planlanmalıdır. Sosyal konut projeleri bu noktada önemli bir çözüm sunabilir. Bunun yanı sıra, mahalle kültürünü ve toplumsal yapıyı koruyacak projeler geliştirilmelidir. Sadece fiziksel değil, sosyal altyapının da güçlendirilmesi hedeflenmelidir.
Devletin ve yerel yönetimlerin bu süreçteki rolü oldukça kritiktir. Kâr amacı güden şirketlerin değil, kamu yararını gözeten politikaların öncelik kazanması gerekir. Ayrıca, akademisyenlerin, şehir plancılarının ve sosyologların da sürece dâhil edilerek, çok boyutlu ve adil bir dönüşüm modeli oluşturulması sağlanmalıdır. Aksi takdirde, kentsel dönüşüm, sadece mekânsal bir yenilenme değil; toplumsal eşitsizliğin yeniden üretildiği bir sürece dönüşebilir.
Sonuç olarak, kentsel dönüşüm yalnızca binaların değil, insanların ve toplumsal ilişkilerin de yeniden şekillendiği bir süreçtir. Bu nedenle sosyal adalet ilkesi merkeze alınmadan yapılacak her dönüşüm, uzun vadede yeni toplumsal sorunlara zemin hazırlayabilir. Adil, katılımcı ve duyarlı bir dönüşüm anlayışı, hem şehirlerin hem de toplumun sağlıklı gelişimi için zorunludur.